Matematik Dünyası30. Yıl

Matematik Dünyası'ndan (1991-1)

Üç yıl kadar önce popüler bir İngilizce matematik dergisini karıştırıyordum. İlgimi çeken yazı önemli matematik problemlerinden birinin öyküsüydü. 1916 yılında Alman matematikçisi Bieberbach tarafından ortaya atılan bu problem birçok matematikçiyi uğraştırmış ve sonunda Fransız asıllı Amerikalı matematikçi De Branges tarafından 1984 yılında çözülmüştü. Öyküde De Branges’in ispatının nasıl bazı Amerikalı ve Sovyet matematikçilerince kontrol edildiği ve sonra da Alman ve İsveçli iki matematikçi tarafından nasıl daha basitleştirildiği anlatılıyordu. Bu ilginç makaleyi bitirince bir sonraki gözüme ilişti. “Pisagor Teoreminin bir genelleştirilmesi” başlıklı bu yazıda ise Hintli ve Kanadalı iki matematikçi dik açılı üçgenlere ait bildiğimiz Pisagor Teoreminin yeni bir genelleştirmesini vermekteydiler. Esin kaynakları ise M.Ö. III. yüzyılda bu teoremin Öklid tarafından yapılmış olan ispatıydı. Bu iki yazı dergiye bilinçli olarak mı ardarda gelecek şekilde alınmıştı bilmiyorum. Ancak bu rastlantı bana bir kez daha hatırlattı matematiğin eskiliğini, çağdaşlığını, zamanla kaybolmayan geçerliliğini, evrenselliğini ve canlılığını…

Matematikte olduğu gibi soyut kavramlarla uğraşmak ilk başta çok kişiye sıkıcı gelebilir. Çağımızın aceleciliği, bazı günlük değer yargıları ve hatta aldığınız eğitim bizi matematiğe karşı önyargılı davranmaya itebilir. Ancak, salt uygulamaları açısından= ele alsak bile, matematiğin ne kadar gerekli olduğunu kavramamız hiç de zor olmaz. Gerçekten de bugün matematiğin doğrudan veya dolaylı olarak uygulanmadığı bir konu bulmak pek kolay değil. Teorik fizik ve kimya ile bazı bilgisayar konuları artık matematikle iç içe gelişiyor. Bir Amerikan mühendislik araştırma şirketinin müdürü, yüksek teknolojiyi temeli matematik olan teknoloji olarak tanımlıyor. Dolayısıyla, ilk bakışta kavrayamasak bile, matematik günümüzde çok önemli bir yere sahip. İnsan aklının yüzyıllar boyunca yarattığı matematik bugün her zamankinden daha canlı. İşte bu Matematik Dünyası’nda olup bitenleri sizlerle paylaşmak için Türk Matematik Derneği olarak bu dergiyi çıkarmaya karar verdik. Derneğimize bu amaç için UNESCO tarafından mali destek verildi. Birçok üyemizin uğraşı sonunda Matematik Dünyası’nın ilk sayısı işte elinizde. Doğal olarak dergimizin yaşaması ve giderek gelişmesi siz okuyucularının desteğine bağlı. Matematik Dünyası’nı çevrenize tanıtarak yardımcı olmanızın yanısıra bizlere dergi hakkındaki görüş, istek ve eleştirilerinizi ulaştırmanızı diliyoruz. İstiyoruz ki, matematik eğitimiyle uğraşan değerli öğretmenlerimiz, matematiği daha yakından tanımak isteyen öğrencilerimiz ve tüm okurlarımızla Matematik Dünyası‘nda birlikte olalım.

Tosun Terzioğlu - (1991)